માંચી

• ૧. (સ્ત્રી.) આસન જેવી બેઠક; નાનો માંચો; નાની ખાટ; સાંગામાચી.
  • ઉદાહરણ
    ૧૯૪૬, ચુનીલાલ મડિયા, વ્યાજનો વારસ, page ૨૨૪:

    ‘ડાંઉ ડાંઉ કર્યા કરો તમતમારે ! આ અમરત કોઈને કાનસરો દિયે એવી નથી, ભલેને દુનિયા આખી ભસ્યા કરે ! બંદા બેઠા માંચી ને દુનિયા ડહોળે પાણી.’

• ૨. (સ્ત્રી.) ગજસેનાનો ઉપલો ભાગ.
• ૩. (સ્ત્રી.) ઘંટીએ દળવા માટે બેસવાની નાની ખાટલી.
• ૪. (સ્ત્રી.) ગાડામાં બેસવા ગોઠવાતી બેઠક.
• ૫. (સ્ત્રી.) ચામડાથી મઢેલી પેટી. તે સામાન મૂકવા માટે ગાડીમાં રખાય છે.
• ૬. (સ્ત્રી.) ચારપાઈ; ખાટલી; નાનો ખાટલો.
  • રૂઢિપ્રયોગ: માંચીનો માકડ = (૧) ઘરમાં પડી રહેનાર અથવા સાહસિક બુદ્ધિ વગરનો મનુષ્ય; કનડગત કરે અને ઘરમાંથી ન ખસે તેવું માણસ (૨) પોચું; નરમ: કોમળ.
• ૭. (સ્ત્રી.) છાતીનો ભાગ; છાતીનું ચોકઠું
• ૮. (સ્ત્રી.) નાના બાળકને સુવાડવાની ખાટલી.
• ૯. (સ્ત્રી.) પારણું; ઘોડિયું.
  • રૂઢિપ્રયોગ: માંચી માંડવી = પ્રસૂતિ વખતે જણવા માટે માંચી ઉપર સ્ત્રીને બેસાડવી; ખાટલી ઉપર પ્રસૂતિવાળી સ્ત્રીને બેસાડી જણાવવું તે.
• ૧૦. (સ્ત્રી.) હાથનુ એક ધરેણું,
• ૧૧. (સ્ત્રી.) માટી કે રેતીવાળી જમીનમાં કૂવો ચણવા છેક તળે મુકાતી લાકડાની માંડણી.