તુમુલ

• પું.
  • બહેડાનું ઝાડ.
    • વ્યુત્પત્તિ : [સંસ્કૃત]
  • સેનાનો કોલાહલ; લડાઈની ઘોંઘાટભરી હિલચાલ; યુદ્ધનો શોરબકોર.
• ન.
  • વ્યાકુળ કરે તેવું યુદ્ધ.
• વિશેષણ
  • ઘોંઘાટ અને ધમ્માચકડીવાળું; જેમાં વિવિધ પ્રકારના કોલાહલ અને માણસ, પશુ વગેરેની ધાંધલ થઈ રહેલી હોય એવું; રણસંકુલ; ગરબડિયું.
  • ભયંકર; દારુણ; સખત; કપરૂં; મોટું ધીંગાણું મચી રહેલ હોય તેવું.
  • ઉદાહરણ
    1929, મહાદેવભાઈ દેસાઈ, બારડોલી સત્યાગ્રહનો ઇતિહાસ, page ૨૪૫:

    “આજે તુમુલમાં તુમુલ લડત ઝઝૂમી રહી છે તે ઘડીએ આવું લખવું મૂર્ખાઇભરેલું અને સ્વપ્નદર્શી લાગે. પણ મને જે ઊંડામાં ઊંડું સત્ય લાગે છે તે જો હું પ્રગટ ન કરું તો દેશના અને મારા આત્માનો હું દ્રોહી બનું.”

સંદર્ભ

• તુમુલ ભગવદ્ગોમંડલ પર.